Avrupa’da 2. Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak nitelendirilen Srebrenitsa soykırımında öldürüldüğünde henüz 16 yaşında olan Azmir Osmanovic’in kafatasına ait kemik kalıntıları, 26 yıl sonra toprağa verilecek.
Soykırımın 26. yılında düzenlenecek anma törenlerinde defnedilecek en genç kurban olan Osmanovic, soykırımda katledilen ve kimlik tespiti tamamlanan 18 kurbanla birlikte 11 Temmuz’da düzenlenecek toplu cenaze merasiminin ardından nihai huzura kavuşacak.
Azmir’in ağabeyi Azir Osmanovic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, savaş başladıktan kısa süre sonra 1993’te yaşadıkları köyden Srebrenitsa’ya sürgün edildiklerini anlattı.
Osmanovic, Srebrenitsa’nın Sırp güçlerinin kontrolüne geçmesinin ardından 11 Temmuz 1995’te kardeşi Azmir ile babası Aziz’in orman yolundan “güvenli bölge” Tuzla’ya ulaşmaya çalıştığını anımsatarak kendisinin ise iki kardeşi ve annesiyle Potoçari’ye gittiğini söyledi.
Kardeşi ile Srebrenitsa’daki bir benzin istasyonunun yakınlarında vedalaştığını anlatan Azir Osmanovic, “Kuzenimizle, yardım paketlerinde gönderilen bisküvileri paylaşmış, sırt çantalarına atmışlardı. Babama, yola çıkmak için ısrar ediyordu. Bu, bizim son görüşmemiz oldu.” ifadesini kullandı.
Podrinje Kimlik Tespit Merkezinin kendisiyle irtibata geçtiğini vurgulayan Osmanovic, “Buldukları kafatasının kardeşime ait olduğunu söylediler. İnanın, o an kardeşimi o gün kaybetmiş kadar üzüldüm.” dedi.
Kardeşi Azmir’in orman yolundaki ilk tuzakta babasından ayrıldığını ve izinin kaybolduğunu hatırlatan Osmanovic, “Liseden arkadaşlarıyla bir süre ormanda dolanmış. Tuzla’ya gittiklerini sanmışlar meğerse geri dönmüşler. Mayın tarlasına düşmüşler. Kardeşim hayatını orada, Susnjari köyü yakınlarında kaybetmiş.” diye konuştu.
Kardeşinin kafatasına ait kemik kalıntılarının mayınların döşeli olduğu Poljanci bölgesinde bulunduğunu belirten Osmanovic, “Kemik kalıntılarına Ağustos 2018’de ulaşıldı. Kafatasına ait birkaç kemik kalıntısı. Bu kalıntıları, defnetmeye karar verdim zira cesedin geri kalanını bulacağımı düşünmüyorum. En azından başında dua okuyabileceğim bir mezarı olsun istedim.” ifadesini kullandı.
Kardeşinin nerede öldürüldüğü bilgisine 2003’te ulaştığına işaret eden Osmanovic, “12 yılı aşkın süredir Potoçari Anıt Merkezinde çalışıyorum. Her gün insanlara soykırımı anlatıyorum. Temmuz 1995’te yaşadıklarımızı daha çok insanın duyması için elimden geleni yapmaya çalışıyorum.” dedi.
Bu yıl, 19 kurban toprağa verilecek
Soykırımın 26. yılında düzenlenecek anma törenlerinde, kimliği belirlenen 19 kurbanın cenazesi defnedilecek.
Bu yıl toprağa verilecek kurbanlardan en genci öldürüldüğünde 16 yaşında olan Azmir Osmanovic, en yaşlısı ise 63 yaşında öldürülen Husein Kurbasic olacak.
Diğer kurbanların isimleri ise şöyle:
“Vejsil Hamzabegovic (1939), Muhidin Mehmedovic (1977), Ramiz Selimovic (1951), Esnaf Halilovic (1976), Muamer Mujic (1976), Mehmed Beganovic (1947), Hajro Aljic (1944), Jusuf Aljic (1967), Zajim Hasanovic (1968), Asim Nukic (1971), Nezir Dautovic (1969), Ibrahim Avdagic (1950), Jusuf Halilovic (1948), Salih Dzananovic (1955) ve Meho Karahodzic (1939).”
Srebrenitsa’da ne oldu?
Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.
Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.
Bu yıl, 19 soykırım kurbanının defnedileceği Potoçari Anıt Mezarlığı’na bugüne kadar 6 bin 652 soykırım kurbanı defnedildi.
Soykırım kurbanlarının cesetleri, ülkenin 570 farklı noktasında bulunurken; bugüne kadar defnedilen en genç soykırım kurbanı doğumundan birkaç gün sonra katledilen Fatima Muhic oldu.