İlk sinyal Polonya’nın Belarus sonunu AB’li olmayan TIR’lara kapatmasıyla gelirken, Türkiye-Rusya ikili ekonomik münasebetlerdeki gelişmeye işaret eden uzmanlar da “Baskı bir noktada bize de dönecek, bu kaçınılmaz” diyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı bir yılı geride bırakırken, AB’den, Rus idaresine uyguladığı, tarihte görülmemiş yaptırımları daha da genişletme sinyali geldi. Ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu etraf ekonomilerden Rusya’ya yapılan ihracatı mercek altına alan AB, baskıyı artıracağının birinci sinyalini AB’li olmayan TIR’lara Belarus hududunu kapatarak vermiş oldu.
Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı geçen yıl yüzde 43 artışla 7,6 milyar dolara ulaştı. Yılın sonunda Türkiye’nin en büyük sekizinci ihracat pazarı olarak listede yer bulan Rusya, bu yılın birinci iki ayında ise beşinci sıraya kadar yükseldi.
Ekonomi gazetesine konuşan iş dünyası temsilcileri, Türkiye’nin Rusya’ya artan ihracatının dikkat çektiğini, bunun sonucu olarak baskıların artabileceği ikazında bulundu.
‘BİZE DE BASKI GELECEK’
Öncelikle Polonya’nın AB’li olmayan nakliyecilere Belarus hududunu kapatmasını kıymetlendiren İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu Polonya’nın Türkiye ile düzgün bağlantılarına dikkati çekerek uygulamanın Türkiye’yi değil, Belarus’u sıkıştırmak için gündeme geldiği görüşünü lisana getirdi. Türk nakliyecilerin alternatif güzergahlar üzerinde çalıştığını aktaran Zeytinoğlu, “Orta ve uzun vadede AB bize, ‘Çok takviye veriyorsunuz, biraz dikkat edin’ diyecektir” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin Rusya’ya yaptığı ihracatta önemli bir artış olduğunu vurgulayan Zeytinoğlu Rusya’nın çok sısa bir müddette Türkiye’nin beşinci büyük ihracat pazarı haline geldiğini belirterek “Bunun birilerinin dikkatini çekmemesi mümkün değil. Bize de baskı gelecektir, bu kaçınılmaz” dedi. Zeytinoğlu kelamları şöyle sürdürdü: “Ancak biz Rusya’ya yüklü olarak besin sattığımız için daha fazla büyüme talihimiz yok. Doğal bunun yanında biz Rusya’dan 30-40 milyar dolarlık güç alıyoruz. Hasebiyle Rusya’ya bağımlı olduğumuzu Batı’ya söylüyoruz. Bu nedenle ticareti de ofset etmeye çalışıyoruz.”
‘İKİ TARAFA EŞİT ARALIKTA DURULMALI’
DEİK Türkiye-Avrasya İş Kurulları Lideri Ruşen Çetin ise yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin çeşitli kesitler tarafından Rusya konusunda sıkıştırıldığını söyledi. Başta AB ve NATO Batı’nın müeyyideleri daha da artırıp zorlaştırmaya çalıştığını tabir eden Çetin, “Hatta Türkiye’yi de yaptırımların içine almaya çalışıyorlar” dedi.
Batının bu tavrına rağmen Türkiye’nin epey başarılı bir siyaset izlediğini savunan Çetin, “İki tarafa da mümkün olduğu kadar eşit uzaklıkta gitmeye çalışıyoruz. O yüzden biraz daha uygun görünüyor durum. Batı, ödemeler konusunda birtakım zorluklar çıkarmıştı, lakin sistem tekrar de bir biçimde çözülüyor. O kısmı aşabiliyoruz. Fakat dikkatli olmak gerekiyor. Ödemeler ve bankalarla ilgili yeni müeyyideler gelebilir, bu bir varsayım. Dikkatli olmak lazım. Fakat siyasetimizi biz bu biçimde sürdürmeliyiz” biçiminde konuştu.
‘BATILI İŞ İNSANLARI FARKLI DÜŞÜNÜYOR’
Türkiye’nin Rusya’ya en kıymetli ihracat kalemlerinden biri hazır giysi ve bu alandaki en uzman isimlerden biri de TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Bölümü Meclis Lideri Onur Fayat. Türkiye’nin bugüne kadar hem AB hem de ABD’nin yaptırımlarına katılmadığını belirten Fayat, daha da değerlisi bu durumu her iki tarafın da kabul ettiğine dikkat çekti. Fakat Fayat “ticarete aracılık etme” konusuna Batı’dan değerli itirazlar geldiğini kaydetti. Vakit zaman Batılı üst seviye yetkililerin Türkiye’de temaslarda bulunduğunu hatırlatan Fayat, “Savaşın uzamasının hem Ukrayna’ya hem de AB’ye önemli tesirleri var, tıpkı Rusya’ya olduğu üzere. Aslında AB’de politikler Rusya ile ticarette çok katı olsalar da Batılı şirketler daha farklı düşünüyorlar, bunu bir halde aşmak istiyorlar. Münasebetiyle orta sıra itiraz etseler de bu ticaretin fişini tam olarak çekemeyecekler. Zira AB için, Türkiye’den öbür hem Rusya hem de Ukrayna ile oturup konuşabilecek öbür ülke kalmadı” görüşünü paylaştı.
