Çarşamba günü verilen ortanın akabinde bugün süreçlerin tekrar başlayacağı Borsa İstanbul’da, piyasanın sağlıklı işleyişi, panik satışların karşılanması ve küçük yatırımcının mağdur olmaması için kıymetli dayanak paketleri devreye alındı.
Sabah’tan Oktay Özdabakoğlu’nun haberine nazaran pay geri alımlarında stopajın sıfırlanmasından Ferdi Emeklilik Sistemi’nde pay senedi yükünü artıran düzenlemeye, Türkiye Varlık Fonu’nun alana inmesinden sarsıntı bölgesinde zarurî temerrüt satışlarının önlenmesine kadar birçok önlem uygulanacak.
GERİ ALIMDA STOPAJ SIFIRLANDI
Borsada dayanak kapsamında gündeme gelen pay geri alımlarına yönelik vergi muafiyeti Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Daha evvel yüzde 15 olan vergi sıfırlandı.
Sermaye Piyasası Şurası (SPK) da pay geri alımlarında genel konsey aranması koşulunu yürürlükten kaldırdı. Ayrıyeten geri alınan hisselerin, geri alındığı tarihten itibaren 30 günlük müddet boyunca satılamamasına karar verildi.
Borsa İstanbul da geri alım yapan şirketler üzerine yeni bir endeks hesaplanmasına karar verdi.
ZORUNLU SATIŞ ÖNLENDİ
SPK, muhtemel yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi için kıymetli kararlar aldı. 10 Nisan 2023 tarihine kadar aracı kurumlarca portföy büyüklüğü 1 milyon lira ve altında olan müşterilere uygulanacak azami kredi ve temerrüt faiz oranının, sermaye piyasasına olan algıyı olumsuz etkileyecek ve inancı zedeleyecek uygulamalardan kaçınılarak makul düzeyde belirlenmesi istendi.
Ayrıca sarsıntı bölgesinde ikâmetgahı bulunan müşterilerin temerrüt durumlarında 30 Haziran 2023 tarihine kadar süreç tesis edilmemesi, temerrüde ve sonucuna bağlı süreçlerin yapılmaması tavsiye edildi. Böylelikle sarsıntı bölgesinde oluşan temerrüt durumlarında aracı kurumların mecburî satış yapması önlenmiş oldu.
EMİR İPTALİNE MÜSAADE YOK ROBOTLARA FREN
Borsa İstanbul da dün piyasanın sağlıklı işlemesi için değerli kararları yürürlüğe koydu.
Pay piyasasında açılış seansında buyruk iptali, fiyat kötüleştirme ve ölçü azaltımına müsaade verilmeyecek. Ayrıyeten küçük yatırımcının şikayet ettiği robotları da frenleyecek kıymetli bir karar alındı.
Buna nazaran hisse piyasası ile VİOP’ta buyruk süreç oranının 15:1’den 5:1’e düşürülmesine, eşik kıymet aşım fiyatının de 0.03 kuruştan 25 kuruşa çıkarılmasına karar verildi.
Pay Piyasasında Buyruk İptali, Fiyat Kötüleştirme ve Ölçü Azaltımı (İAK) fiyat kalemlerinin yüzde 20 oranında artırılmasına ve VİOP’ta yüz binde 1 olarak uygulanan iradi buyruk iptal fiyatı oranının yüzde 20 oranında artırılarak yüz binde 1.2 olarak belirlenmesine karar verildi. VİOP ve Hisse Piyasası seans sonu saatlerinin ahenkleştirilmesi gayesi ile VİOP’ta süreç gören tüm vadeli süreç ve opsiyon kontratlarının seans sonu vakti 5 dakika kısaltılarak tam iş günlerinde 18.10, yarım işgünlerinde 12.40 olarak belirlendi.
Hâlihazırda devam etmekte olan yatırım aracı bazındaki tüm önlemler kaldırıldı. Ayrıyeten, VİOP’ta Hisse ve Endeks Türev Pazarlarında yer alan kontratlardaki bekleyen İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) buyruklar borsa tarafından iptal edildi.
DEPREM BÖLGESİNE AYRICALIK
SPK’NIN yeni düzenlemesi ile 30 Haziran 2023 tarihine kadar, aracı kurumların hazırladığı sermaye yeterliliği tablolarında, kendi portföylerine alınan hisse senetlerine ait durum riski oranının yüzde 10 yerine 3 üzerinden, kredi hesabı altında izlenen “Diğer müşteriler” için durum riski oranının ise yüzde 8 yerine yüzde 4 üzerinden hesaplanmasına karar verildi.
Kredili süreçlerde genel hududun hesaplanmasında, sarsıntı bölgesinde ikâmetgahı bulunan müşterilerin kullandığı krediler dikkate alınmayacak. Öteki değerli düzenleme de başlangıç özkaynak müdafaa oranının yüzde 35’ten 20’ye indirilmesi oldu. Bu kararın sistemik riski azaltarak piyasayı rahatlatacağı belirtildi.
7 ŞUBAT’TAKİ SÜREÇLER İNCELENİYOR
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrası Borsa İstanbul, Hisse Piyasası ile VİOP bünyesindeki hisse ve hisse endeksi türev pazarlarının, 8 Şubat’ta 5 iş günü kapatılmasına karar verilmişti. OHAL ilan edilen 10 vilayette 381 bin yatırımcının 56.1 milyar liralık portföyü bulunuyor. Öte yandan SPK, borsada 7 Şubat’ta yaşanan yüzde 8.62’lik düşüşün baş aktörü olan bir aracı kurumdan yapılan satışları incelemeye aldı. İnceleme kapsamında, cuma günkü süreçler de masaya yatırıldı.
VARLIK FONU ALANA İNİYOR
Türkiye Varlık Fonu (TVF) yatırımcı inancının sarsılmaması için alana iniyor. Kamu bankaları, varlık fonu şirketleri ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF), Türkiye Varlık Fonu bünyesindeki Fiyat İstikrarı Fonu’na sermaye koyması planlanıyor. Bu fon da oluşturulan bu sermaye ile borsada oynaklığın yüksek olduğu devirlerde pay alımı gerçekleştirecek.
10 MİLYARLIK BES KATKISI
RESMİ Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile Ferdi Emeklilik Sistemi’nde devlet katkısının (tasarruf için yatırılan her 100 liraya karşı devletin yatırdığı 30 TL) yatırıldığı fonların borsaya yatırılabilecek kısmı yüzde 10’dan 30’a çıkarıldı. Tek paya yatırım tavanı yüzde 1’den yüzde 5’e çıktı. Buna rağmen devlet tahviline yatırım meblağı yüzde 70’ten yüzde 50’ye çekildi. Yeni yönetmelik gereği 10 gün içinde portföyler güncellenecek. Şu anda Hazine tarafından ödenen devlet katkısı meblağı 50 milyar lira seviyesinde. Borsaya yatırılacak fiyatın yüzde 10’dan 30’a çıkarılmasıyla, 10 milyar liralık bir fiyat devlet tahvilinden borsaya kaydırılacak.
